L'avare

L'Avare

Het boek L'Avare is eigenlijk een toneelstuk, welke vijf actes kent, onderverdeeld in ieder scenes. Het toneelstuk speelt zich af in en rond het huis van Harpagon, het hoofdpersonage, in Parijs.

Samenvatting

Acte I: Drie Huwelijksplannen

Harpagon, de hoofdpersoon in dit toneelstuk, leren we kennen als een gierige, rijke weduwnaar en vader van Elise en Cleante. Zijn dochter Elise is heimelijk verloofd met de Napolitaanse edelman Valere. Om elkaar meer te zien en om in de smaak te vallen bij haar vader gaat Valere voor Harpagon werken als intendant (beheerder van zijn geldzaken). Harpagon mag er echter niet achterkomen wat de werkelijke reden is dat Valere voor hem gaat werken, want die accepteert hem nooit omdat hij niet van goede komaf is.

Cleante, op zijn beurt is verliefd geworden op mariane, een jong meisje zonder geld. Cleante vertelt zijn zus dat hij zijn oog heeft laten vallen op Mariane. Hij zou op zijn beurt graag met Mariane trouwen, maar Cleante denkt wel te weten hoe zijn vader zal reageren. Zowel Cleante als Elise vrezen dat hun trouwplannen zullen botsen op een onverbiddelijk verzet van hun vader, Harpagon. Toch vraagt Cleante zijn zus of ze voor hem erachter kan komen hoe hun vader er tegenover staat.

Harpagon is met zijn geld bezig als zijn kinderen eraan komen. Achterdochtig en verscheurd door ongerustheid (hij heeft namelijk tien miljoen gouden kronen in de tuin begraven) vraagt hij wat ze hebben gezien of gehoord. Hij laat hen echter niet uitspreken en deelt zijn kinderen mee dat hij van plan is om met Mariane te trouwen . Ook meldt hij dat hij Elise wil laten trouwen met Anselme, een oude vriend van hem en om een zekere weduwe als vrouw aan Cleante te geven. Elise gaat er fel tegenin en uiteindelijk gaat Harpagon aan Valere vragen wie er gelijk heeft. Zonder echt iets te weten van het conflict zegt hij (om in de smaakt te vallen bij Harpagon) dat Harpagon gelijk heeft. Zo maakt hij, zonder het te beseffen zijn eigen positie slechter.

Cleante haat zijn vader omdat hij wil trouwen met Mariane en wil de trouwerij terugdraaien. La Fleche, de knecht van Cleante, probeert het idee echter tevergeefs uit zijn hoofd te praten.

Acte II: Harpagon doet goede zaken

Harpagon krijgt van Maitre Simon, zijn financieel adviseur, te horen dat Anselme een goede partij is. Cleante verwijt zijn vader vervolgens dat hij er alleen maar rijker op wil worden.

Harpagon heeft ondertussen Frosine, een koppelaarster, gevraagd hem met Mariane te koppelen. Ze prijst hem de hemel in door te zeggen dat de moeder van het meisje inmiddels haar toestemming voor het huwelijk heeft gegeven en laat harpagon bovendien geloven dat Mariane een voorliefde koestert voor oudere mannen.

Desondanks zit Harpagon in over het ontbreken van een bruidsschat. Frosine probeert hem aan te tonen dat het meisje de gewoonte heeft zuinig te zijn, wat een goede eigenschap zal zijn in het aankomende huwelijk. Maar Harpagon laat zich niet zomaar overtuigen.

Frosine oppert dan het idee om Mariane uit te nodigen voor een diner.

Ondertussen probeert Cleante 15.000 francs te lenen, maar hij verneemt datde lener een buitensporig hoog rente-bedrag vraagt en tevens van plan is om in het bedrag van lening een bonte verzameling oude spullen op te nemen, die op een onredelijke prijs worden geschat.

Verontwaardigd over deze voorwaarden voor lening, ontdekt Cleante dat de gierige woekeraar niemand anders is dan Harpagon, zijn eigen vader.

Vader en zoon krijgen hierover een fikse ruzie.

Acte III: Mariane wordt ontvangen

Maitre Jacques, kok en koetsier, wil het diner tot een luxe maken. Harpagon gaat helemaal door het lint, want dat kost natuurlijk handen vol met geld. Valere praat natuurlijk weer met Harpagon mee en geeft hem gelijk. Maitre Jacques verwijt Harpagon dat er dan veel te weinig eten op tafel zal komen. Volgens Harpagon valt dat allemaal best mee.

De maitre krijgt het vervolgens letterlijk aan de stok met Valere, de intendant en de kok krijgt hierom stokslagen van de intendant. De maitre zweert vervolgens dat hij zich wreken.

Ondertussen arriveert, begeleidt door Frosine, Mariane bij het huis van Harpagon. Frosine blijft druk bezig om Mariane over te halen om met Harpagon te trouwen. Zij vertelt het meisje dat de vrekkige man dan wel oud is, maar hij is ook al aan het einde van zijn leven is en de erfenis zal dan niet mis zijn. Maar als Mariane Harpagon ziet walgt van hem en wil zeker niet met hem trouwen trouwen. Tegen Harpagon echter zegt Frosine dat Mariane hem heel leuk vindt en dat ze juist op oude mannen valt. Dan komt plotseling Cleante ten tonele, hij waarin Mariane de jongen herkent die haar het hof heeft gemaakt. Cleante begint een gesprek met Mariane in een taal met een dubbele betekenis. Hierin maken de twee geliefden elkaars gevoelens voor de ander kenbaar en bovendien begrijpt Harpagon niet waar het werkelijk om draait.

Maar Harpagon heeft moeite zijn woede in te houden, zeker wanneer Cleante een diamanten ring pakt en deze aan Mariane schenkt. Harpagon ontploft bijna, maar kan er niet iets van zeggen omdat het anders lijkt alsof hij Mariane geen diamant wil geven.

Acte IV: Breuk tussen Vader en Zoon

Cleante is vastberaden om met Mariane te trouwen. Frosine legt ondertussen een list uit aan Cleante en Mariane, die ze heeft bedacht om Harpagon te doen afzien van zijn huwelijksplannen. Wanneer Cleante even later op het punt staat om de hand van Mariane te kussen komt plotseling de oude vrek binnen. Omdat hij vermoedens heeft van een intrige tussen de twee, doet hij alsof hij heeft afgezien van het huwelijk met Mariane. Harpagon hoopt dat zijn zoon zo zijn ware gevoelens voor Mariane aan hem zal toevertrouwen. De jongen loopt in de val en bekent zijn vader dat hij verliefd is op Mariane en van plan is haar te trouwen. Hij zegt tegen Harpagon dat trouwen met iemand een teken van liefde hoort te zijn.

Hierop volgt wederom een fikse ruzie tussen vader en zoon. Maitre Jacques komt echter tussenbeide. Hij wet de twee te verzoenen door tegen beiden te zeggen dat de ander zich erbij heeft neergelegd, hoewel dit natuurlijk niet zo is. Ze denken allebei dat de ander van Mariane afziet, totdat ze zich aan elkaar verontschuldigen. Dan blijkt dat de kok heeft gelogen en is het probleem helemaal nog niet opgelost. Weer volgt er een flinke ruzie tussen de twee.

Uiteindelijk komt het zover dat Cleante uit huis wordt gezet